1. Viêm khớp gối là gì?
Khớp gối là nơi tiếp giáp của ba xương chính, gồm: xương đùi, xương bánh chè và xương ống chân. Giữa các đầu xương có một lớp sụn bao phủ. Sụn là một dạng mô trơn có bề mặt mịn, dễ trượt, giúp các khớp cử động trơn tru, đồng thời giữ vai trò như chất đệm ở khớp xương. Tại đây còn tồn tại mô hoạt dịch trải dài trên khớp, sản sinh dung dịch bôi trơn khớp (còn gọi là chất nhờn) và cung cấp dưỡng chất cho sụn.
Viêm khớp gối là tình trạng phần xương sụn trơn bị mòn đi, trở nên xù xì và thô ráp. Khi đó, các khớp xương sẽ cọ xát vào nhau chặt hơn, ma sát nhiều, việc hấp thụ các chấn động ở sụn khớp giảm đi, gây đau và vận động khó khăn. Bất kỳ độ tuổi nào cũng đều có nguy cơ bị viêm khớp gối nhưng phổ biến nhất là những người trong độ tuổi sau 45.
3. Triệu chứng & biến chứng của viêm khớp gối
Viêm khớp gối thường gây ra các triệu chứng :
- Đau vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
- Sưng, tấy đỏ, ấn vào có cảm giác hơi nóng, xảy ra vào sáng sớm hoặc sau khi ngủ trưa.
- Cứng khớp, kéo dài 10 – 30 phút, phải dùng tay xoa bóp mới có thể di chuyển được.
- Có tiếng kêu lụp cụp, răng rắc mỗi khi gấp duỗi, cảm giác như khớp gối bị khô.
Trong thời gian đầu mắc bệnh, nếu không phát hiện sớm và có cách điều trị kịp thời, bệnh chuyển sang giai đoạn 3 và 4, xuất hiện các biến chứng nguy hiểm:
- Giảm dần hoặc mất chức năng vận động thông thường.
- Teo cơ, biến dạng khớp, dính khớp.
- Tàn phế, bại liệt.
- Thấp khớp cấp, làm tổn thương van tim, gây nên các bệnh về tim mạch.
4. Nguyên nhân viêm khớp gối
Viêm khớp gối được xem là bệnh không thể tránh khỏi khi cao tuổi, chức năng tạo sụn và chất nhờn của khớp bị suy yếu dần.
Bên cạnh đó, bệnh gout mãn tính, loãng xương, viêm gân, viêm màng bao hoạt dịch khớp cũng là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm khớp gối.
5. Ai dễ có nguy cơ bị viêm khớp gối?
- Người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên.
- Người lao động với đặc thù công việc chân tay, thường xuyên khuân vác nặng, gấp gối, đứng lâu (trên 2 giờ/ngày), đi nhiều (>3km/ngày).
- Theo thống kê, có 10% nam giới và 13% nữ giới trong độ tuổi từ 60 trở lên có triệu chứng viêm khớp gối. Như vậy, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Người thừa cân kết hợp lối sống ít vận động là yếu tố làm tăng nguy cơ của bệnh viêm khớp gối. Các khớp đầu gối và mắt cá chân phải chịu áp lực từ trọng lượng tăng thêm, dần bị mòn và rách.
- Nếu bố hoặc mẹ từng bị viêm khớp gối, bạn nên phòng ngừa các bệnh viêm khớp ngay từ sớm, bởi tiền sử gia đình có thể khiến người trẻ cũng có nguy cơ mắc bệnh.
- Người thường xuyên bị stress, cơ thể sản xuất liên tục hóa chất gây căng thẳng thần kinh (như cortisol), dẫn đến tình trạng phân hủy hệ thống miễn dịch, ảnh hưởng cơ xương, làm tăng nguy cơ đau khớp, viêm khớp.
- Vận động viên thể thao, người đã từng trải qua chấn thương đầu gối: rách hoặc đứt dây chằng chéo trước, rách sụn chêm, vỡ xương, vỡ sụn khớp, trật khớp xương bánh chè…
6. Cách phòng ngừa viêm khớp gối
Viêm khớp gối là căn bệnh phổ biến, không chừa một ai. Mỗi chúng ta cần chủ động phòng ngừa bằng cách thay đổi lối sống, ngăn chặn các yếu tố nguy cơ gây bệnh như:
- Kiểm soát cân nặng ổn định, tránh tăng cân nhiều với tốc độ nhanh.
- Không mang vác vật nặng.
- Bổ sung các dưỡng chất và vitamin tốt cho sức khỏe khớp gối.
- Tư thế đúng trong sinh hoạt và lao động.
- Tập thể dục điều độ, không tập luyện với cường độ quá mạnh.
- Sử dụng thực phẩm chức năng bảo vệ xương khớp.
Khớp gối là cơ quan vô cùng quan trọng trong cơ thể, vừa hỗ trợ quá trình vận động, vừa nâng đỡ trọng lượng toàn bộ cơ thể. Nếu có dấu hiệu viêm khớp gối, cần đi khám ngay, tiếp cận đúng phương pháp điều trị để tránh những hệ quả tiêu cực về sau.
